Vắc xin AstraZeneca rẻ hơn nhiều so với các loại vắc xin phòng ngừa Covid-19 khác trên thị trường, không phải vì nó không hiệu quả mà chính là nhờ người phụ nữ có tên Sarah Gilbert, vị Giáo sư người Anh và là "mẹ đẻ" của vắc xin  AstraZeneca đang được bán với giá chưa đến 3 USD/liều.

 

Vắc xin ngừa COVID-19 AstraZeneca được bán trên cơ sở phi lợi nhuận

Hiện nay, một số loại vắc xin đang được sử dụng trên khắp thế giới với giá khoảng 13 - 33USD/liều nhưng ít ai biết rằng người đứng sau thành công của vắc xin AstraZeneca và giúp các liều tiêm được bán với giá rẻ chưa đến 3 USD/liều, là nữ Giáo sư Sarah Gilbert.

Vào tháng 01/2020, nhóm của nhà khoa học Gilbert tại Viện Oxford's Jenner đang chế tạo vắc xin ngừa vi rút Ebola. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 xuất hiện, nhóm của bà đã ngay lập tức chuyển qua nghiên cứu loại vắc xin phòng chống Covid-19. Đây là một công việc đầy khó khăn, cùng số lượng lớn những con người đã làm việc thực sự, thực sự chăm chỉ trong rất nhiều giờ, ngày này qua ngày khác, liên tục không ngừng. 

Quả thật, mọi khó khăn đã được đền đáp, vắc xin đã phát huy tác dụng, bà Gilbert và nhóm của mình đứng trước cơ hội kiếm hàng triệu USD. Tuy vậy, nhà khoa học này đã chọn từ bỏ bằng sáng chế vắc xin để có thể cứu sống hàng chục triệu người trên thế giới. Bà Gilbert và trường đại học Oxford đã hợp tác với hãng dược AstraZeneca để sản xuất vaccine trên quy mô lớn, với điều kiện vắc xin này sẽ được bán trên cơ sở phi lợi nhuận.

“Ngay từ đầu, chúng tôi coi đây là một cuộc chạy đua với vi rút  chứ không phải một cuộc chạy đua với các nhà phát triển vắc xin khác. Là người đã phát minh ra loại vắc xin này, tôi có thể kiếm được một khoản lợi nhuận khổng lồ nhưng tôi đã từ chối nhận bằng sáng chế vắc xin. Tôi không muốn độc quyền sáng chế vì tôi muốn chia sẻ công nghệ này để mọi người có thể sản xuất vắc xin" - Bà Gilbert chia sẻ

Theo mong muốn của bà Gilbert, Hãng AstraZeneca cam kết không thu lợi nhuận từ vắc xin Covid-19 trong đại dịch và giá vắc xin này vẫn sẽ được giữ nguyên đối với các nước đang phát triển và các nước nghèo, kể cả khi đại dịch kết thúc.

 

Chân dung người phụ nữ sáng chế ra vắc xin  ngừa COVID-19 AstraZeneca 

 

Bà Gilbert lấy bằng cử nhân ngành sinh học tại Đại học East Anglia rồi tiếp tục học tiến sĩ hóa sinh chuyên ngành di truyền học tại Đại học Hull. Lúc đó, bà nhận ra rằng mình không thích chuyên ngành đã chọn và có ý định từ bỏ. Tuy nhiên, bà vẫn tiếp tục theo đuổi việc học của mình. Sau khi hoàn thành chương trình tiến sĩ, bà làm việc tại trung tâm nghiên cứu bia và tập trung vào cách kiểm soát men bia rồi mới chuyển sang làm việc trong lĩnh vực liên quan đến sức khoẻ con người. Bà Gilbert cũng chưa từng có ý định trở thành một chuyên gia về vắc xin nhưng vào năm 1994, bà đã đến Đại học Oxford để làm việc với giáo sư Adrian Hill, Giám đốc Viện Jenner về nghiên cứu về ký sinh trùng sốt rét (plasmodium). Bà Gilbert nhanh chóng bắt tay vào nghiên cứu vắc xin  thử nghiệm, bắt đầu với loại vắc xin kích thích tế bào bạch cầu để chống lại bệnh sốt rét, sau đó là vaccine cúm "phổ thông".

 

Giáo sư Sarah Gilbert và Giáo sư Adrian Hill tại phòng nghiên cứu trường ĐH Oxford, Anh

Trong giải đấu quần vợt Wimbledon mới đây, khi khán giả phát hiện ra sự có mặt của bà, cả khán đài đã đứng dậy và dành một tràng vỗ tay để cảm ơn những cống hiến to lớn cho khoa học cũng như tấm lòng nhân ái của bà đối với cộng đồng. Hãng sản xuất đồ chơi nổi tiếng Mattel Inc. cũng vừa ra mắt phiên bản búp bê Barbie mới được tạo ra từ hình mẫu của Giáo sư Sarah Gilbert, để vinh danh nhà khoa học này.

Xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến bà vì tinh thần nhân văn tuyệt vời của bà Gilbert đã giúp thế giới, đặc biệt là giúp các nước đang phát triển, nước nghèo có thể tiếp cận vắc xin và có thêm công cụ để đẩy lùi đại dịch Covid-19

 

 

 

 

Theo Sức khỏe và đời sống