Thay đổi thời tiết, khí hậu lạnh đột ngột khiến bệnh nhân đến khám vì viêm mũi dị ứng tăng đột ngột.

 

Bệnh thường gặp

Viêm mũi dị ứng là bệnh thường gặp nhất trong các bệnh lý của đường hô hấp. Bệnh ngày càng tăng ở các nước công nghiệp phát triển do sự ô nhiễm không khí với nhiều kháng nguyên lạ xuất hiện.

Viêm mũi dị ứng tuy không gây nguy hiểm tới tính mạng nhưng thường làm giảm năng suất lao động và chất lượng cuộc sống. Ngoài ra, khi mũi bị viêm sẽ sinh ra dịch chảy xuống họng khiến họng rất dễ bị viêm nhiễm.

Rất nhiều loại thuốc kháng histamin có thể làm giảm triệu chứng viêm mũi dị ứng. Tuy nhiên, chúng thường có các tác dụng phụ như gây buồn ngủ, khô mũi, miệng... Đôi khi nững tác dụng phụ này lại khiến bệnh nhân khó chịu hơn là biểu hiện bệnh.

 

Nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng

Các loại dị nguyên gây viêm mũi dị ứng: thường do các vật lạ bay lẫn trong không khi snhuw phấn hoa, bụi nhà, trong đó con mạt là tác nhân chính. Nấm mốc, bụi khói công nghiệp, lông chó, mèo, ngựa, các loại hóa chất cũng là những nguyên nhân thường gặp.

Những chất lạ trong thức ăn như sữa, trứng, các loại đậu, hải sản, các loại thuốc kháng sinh, phấn thoa, chất bôi trơn ở bao cao su, xà phòng, ... đều có thể gây dị ứng. Các chất này thường gây triệu chứng toàn thân hoặc ở ộ máy tiêu hóa, nhưng cũng cho những biểu hiện ở đường thở trên.

Có dị ứng hay không còn tùy thuộc vào cơ địa, tố chất di truyền của mỗi người. Tiền sử gia đình có vai trò rất quan trọng, cha mẹ bị dị ứng có tỷ lệ con bị dị ứng cao. Nếu chỉ cha hoặc mẹ bị dị ứng thì tỉ lệ này là 30%.

 

Triệu chứng

Các triệu chứng chính của viêm mũi dị ứng:

- Chảy mũi từng cơn, nhất là khi tiếp xúc với dị nguyên

- Ngứa mũi và mắt, có thể kèm theo ngứa tai

- Nghẹt mũi hai bên hay đổi bên

- Chảy nước mũi trong hay vàng đục nếu bội nhiễm.

 

Các triệu chứng phụ bao gồm:

- Bệnh nhân có thể bị chảy mũi sau họng, gây khịt mũi, hắng giọng và ho.

- Mũi nghẹt, phải thở bằng miệng gây viêm họng, khô họng, viêm thanh quản

- Chóp mũi viêm đỏ và rầy da do chà xát thường xuyên vì ngứa

- Mí mắt thường bị sưng nề, quầng thâm

- Các triệu chứng có thể xuất hiện theo thời vụ (viêm mũi theo mùa) hay liên tục (viêm mũi quanh năm)

- Khi soi mũi sẽ thấy niêm mạc mũi phù nề, mọng, có màu tái nhợt. Trong hốc mũi đầy chất tiết trong, loãng.

 

Điều trị và phòng ngừa viêm mũi dị ứng

Cách điều trị viêm mũi dị ứng tốt nhát là tránh tiếp xúc với các dị nguyên và phòng ngừa không để các triệu chứng xảy ra.

Đặc biệt, bệnh nhân nên hạn chế đi ra ngoài vào mùa phấn hoa. Nếu cần ra ngoài, nên đeo kính râm và tránh dụi mắt. Trong trường hợp bệnh không theo mùa mà xảy ra quanh năm, cần đi khám để phát hiện xem dị ứng với chất gì nhắm tránh hoặc hạn chế tối đa việc tiếp xúc với nó. Ngoài ra, cần đưa các loại cây cảnh, vật nuôi ra khỏi phòng ở.

Vào mùa lạnh, cần phải giữ ấm cơ thể, đặc biệt khu vực vùng cổ, ngực và mũi, không nên tắm nước lạnh. Đối với những ai phải làm việc quá khuya, dậy quá sớm cần lưu ý vì thời điểm này dễ bị cảm và dễ chuyển thành viêm mũi xoang.

Tránh hít phải luồng không khí lạnh, khô một cách đột ngột, hoặc để mũi tiếp xúc với luồng gió máy lạnh, điều hòa đều có thể làm tổn thương, làm khô niêm mạc mũi xoang. Thực hiện một vài động tác giúp làm ấm vùng mũi vào buổi sáng: dùng hai bàn tay chụp lại hai bên vùng cánh mũi và miệng, tay xoa xoa tập thở ra hít vào, thực hiện như vậy chừng vài phút.

 

Vệ sinh vùng tai, mũi, họng. Đường hô hấp trên nếu không được vệ sinh sạch sẽ thì tạo điều kiện cho vi khuẩn ký sinh sinh sống và phát triển. Vì vậy, cần vệ sinh họng, răng, miệng thật tốt: hàng ngày đánh răng trước và sau khi ngủ dậy, sau bữa ăn và sục họng nước muối sinh lý. Khi bị viêm họng, viêm amidan, sâu răng, viêm chân răng, viêm lợi, ... cần phải khám điều trị dứt điểm để tránh bệnh trở thành mãn tính dễ gây viêm xoang về sau.

 

Nếu bị chảy nước mũi, nhất định phải rửa mũi bằng nước muối sinh lý. Có thể dùng xilanh bơm nước muối sinh lý vào thẳng hốc mũi. Chất dịch từ mũi này sẽ sang mũi kia. Hốc mũi được làm sạch hơn hẳn so với việc chỉ nhỏ bằng dụng cụ thông thường. Vào mùa đông, có thể cho nước muối vào lò vi sóng cho ấm lên rồi mới bơm vào mũi. Mũi sẽ thông rất nhanh.

 

Uống nhiều nước: uống nhiều nước để làm loãng chất tiết nhày, giúp dịch tiết mũi lỏng hơn, chất nhày thoát ra ngoài một cách dễ dàng hơn, tránh ứ đọng, gây viêm nhiễm. Vào mùa lạnh, nên uống nhiều nước cam, chanh để tăng đề kháng cho cơ thể.

 

Không nên lạm dụng một số thuốc nhỏ mũi, xịt mũi vì có thể bị lệ thuộc thuốc, gây nhờn thuốc, nhỏ đúng liều để tránh những tác dụng phụ đi kèm. Ngoài ra những người đã bị viêm xoang mãn tính nên nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý và đi khám sớm khi có những nghi ngờ biểu hiện của viêm mũi, viêm xoang, viêm đường hô hấp.

 

Bác sĩ cũng có thể kê cho bệnh nhân thuốc có chứa chất kháng histamin thế hệ hai. Histamin là một trong những thủ phạm chính gây các triệu chứng dị ứng. Thuốc kháng histamin thế hệ hai sẽ giảm thiểu các tác dụng phụ so với thuốc thế hệ một như là ít gây buồn ngủ và tổn thương tâm thần - vận động...

 

 Theo Tạp chí Dược & Mỹ phẩm (Số tháng 12/2014)