Vị trí và chức năng của Gan

Gan nằm ở bên phải ổ bụng, ngay dưới cơ hoành, là cơ quan nội tạng lớn nhất cơ thể, có màu đỏ sẫm, nặng 1,4-1,6kg  chiếm khoảng 2% trọng lượng cơ thể người lớn và 5% trọng lượng cơ thể trẻ em. Gan có chức năng tiếp nhận mọi loại chất cơ thể thu nạp vào, phân loại chúng, thải bỏ chất độc và tạo ra những “tinh chất” để dòng máu mang đi nuôi các tế bào. Thế nhưng, tình trạng gan bị tổn thương nghiêm trọng như suy gan, xơ gan, ung thư gan đang ngày càng gia tăng. Vì vậy, bạn nên biết những dấu hiệu sớm tổn thương gan và cần quan tâm chăm sóc sức khỏe nhiều hơn.

 

 

Các dấu hiệu cảnh báo gan bị tổn thương

Có hơn một trăm loại bệnh khác nhau của gan. Một số bệnh gan thường gặp bao gồm bệnh gan do rượu, viêm gan, bệnh gan nhiễm mỡ và xơ gan. Các dấu hiệu ban đầu của bệnh gan có xu hướng dễ bị bỏ qua và không có triệu chứng đặc hiệu, việc phát hiện sớm các dấu chứng thương tổn gan đóng vai trò vô cùng quan trọng trong dự phòng và phát hiện bệnh gan sớm. Dưới đây là một số dấu hiệu sớm phổ biến của thương tổn gan:

 

Bụng khó chịu

Khi thương tổn gan xảy ra, bạn có thể bị buồn nôn và nôn giống các triệu chứng của các bệnh khác, như chứng đau nửa đầu, ngộ độc thực phẩm, chóng mặt, say tàu xe, mang thai, trầm cảm hoặc các triệu chứng bệnh thận. Những người bị tổn thương gan thường cảm thấy buồn nôn dai dẳng, bởi vì thương tổn gan làm giảm khả năng loại trừ chất độc ra khỏi cơ thể.

 

Mệt mỏi và yếu sức

Một trong những dấu hiệu sớm của tổn thương gan là liên tục cảm thấy mệt mỏi và yếu sức. Khi gan không ở trong tình trạng mạnh khỏe, cơ thể phải làm việc nhiều hơn và bạn sẽ cần nghỉ ngơi nhiều hơn. Mệt mỏi và yếu sức là do sự gia tăng các chất độc trong máu, mà gan không thể loại bỏ độc tố một cách hiệu quả. Nếu mệt mỏi và yếu sức kéo dài, đặc biệt đi kèm với các dấu hiệu tổn thương gan sớm khác, hãy đi khám bác sĩ ngay khi có thể.

 

Đau tức vùng hạ sườn phải là một dấu hiệu gan bị bệnh , cần đi khám ngay

 

Chán ăn

Điều này xảy ra do giảm sản xuất mật vì gan bị thương tổn, ảnh hưởng xấu lên tiêu hóa chất béo trong chế độ ăn uống. Khi thực phẩm không được tiêu hóa đúng cách, có thể dẫn đến chán ăn và giảm cân nghiêm trọng. Hãy đi khám bác sĩ nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trong các triệu chứng này trong một thời gian dài.

 

Rối loạn tiêu hóa

Gan đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu hóa, vì gan sản xuất mật để giúp các chất dinh dưỡng được chế biến và hấp thụ tốt hơn bởi ruột non. Nếu gan kém hoạt động, bạn có thể bị chứng khó tiêu và tiêu chảy. Nếu mật không sản xuất đầy đủ, bạn cũng có thể bị hội chứng ruột kích thích, không dung nạp tốt chất béo, không dung nạp rượu, chướng bụng, táo bón và có thể bị sỏi mật. Nếu có các triệu chứng vừa nêu kéo dài, bạn cần trao đổi sớm với bác sĩ.

 

Thay đổi màu sắc nước tiểu

Nếu bạn uống đủ nước nhưng nước tiểu vẫn sẫm màu, đây có thể là một trong những dấu hiệu ban đầu của tổn thương gan. Nước tiểu có thể có màu nâu, vàng sậm đỏ hoặc màu cam do nồng độ bilirubin trong máu cao. Bilirubin tăng lên trong máu trong các bệnh lý có thương tổn gan. Nước tiểu đậm cũng có thể là do mất nước, tác dụng phụ của thuốc kháng sinh, uống bổ sung vitamin B, nhiễm trùng đường tiểu, thiếu enzym. Vì thế cần đi khám để chẩn đoán chính xác bệnh.

 

Thay đổi màu phân

Do mật không được sản xuất đủ khi gan bị thương tổn, dẫn đến màu sắc của phân thay đổi. Có thể trở thành bạc màu, có màu đất sét hoặc màu xám. Nếu điều này xảy ra một vài ngày, không phải là nguy hiểm, nhưng nếu xảy ra thường xuyên, hãy kiểm tra chức năng gan của bạn.

 

Vàng da

Vàng da, lưỡi, gan bàn tay, ngón tay và mắt là do sự gia tăng bilirubin trong máu và trong các mô cơ thể. Bilirubin tích tụ nhiều khi các tế bào hồng cầu bị phá vỡ và làm cho da bị vàng. Vàng da cũng có thể liên quan rối loạn tuyến tụy hoặc túi mật, vì vậy khi thấy triệu chứng vàng da bất thường nên đi khám bệnh ngay.

 

Bất thường ở bụng

Nếu bạn cảm thấy đau hoặc co cứng ở phần dưới của bụng hoặc cảm thấy tiếng óc ách khó chịu trong bụng, điều này có thể bạn bị cổ trướng và gan bị thương tổn. Cổ trướng là một trong những dấu hiệu ban đầu của tổn thương gan do chất lỏng đã tích tụ bên trong khoang bụng.

 

Ứ nước cơ thể

Một trong những dấu hiệu và triệu chứng ban đầu của tổn thương gan là dấu hiệu ứ nước trong cơ thể, đặc biệt là ở vùng mắt cá chân và bàn chân. Điều này cũng tương tự như cổ trướng, ở đây chất lỏng tích tụ trong mô ở các chi dưới. Có nhiều nguyên nhân khác của ứ trệ nước, bao gồm các rối loạn về thận, mất cân bằng hormon, suy tim. Bạn nên đến bác sĩ  khám để tìm ra nguyên nhân.

 

Tăng ngứa da

Da trở nên nhạy cảm hơn và thường ngứa da khi có thương tổn gan. Có thể bị các vết thâm tím da và có thể nhìn thấy các tĩnh mạch nổi trên da. Nếu ngứa trên da mà không giảm khi áp dụng biện pháp giữ ẩm với kem dưỡng da thì bạn nên gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân.

 

Đau bụng

Khi gan bị thương tổn, có thể có dấu chứng đau ở vùng hạ sườn phải và lan ra các vùng lân cận.

 

Chảy máu đường ruột, tiêu chảy hoặc táo bón

Thương tổn gan làm giảm sản xuất các yếu tố đông máu và không có đầy đủ các yếu tố đông máu cần thiết, bạn có thể bị xuất huyết tiêu hóa đi kèm với tiêu chảy hoặc táo bón.

BS. Thanh Hoài - Theo Sức khỏe và đời sống