Theo số liệu của Cục Y tế dự phòng, tính đến nay, cả nước ghi nhận hơn 30.000 ca mắc sốt xuất huyết, 15 ca tử vong. So với cùng kỳ 2021, số ca mắc tăng 17,9%, tử vong tăng 8 ca, dự báo số mắc còn có thể tăng trong thời gian tới. Trước tình hình dịch sốt xuất huyết diễn biến nghiêm trọng với biến chứng nặng liên tục gia tăng, Bộ Y tế cảnh báo. ngoài việc chủ động phòng bệnh, cần phát hiện sớm, chăm sóc, nhìn nhận và theo dõi người bệnh sốt xuất huyết, đặc biệt là sốt xuất huyết ở trẻ em.

Sốt xuất huyết là gì?
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, vật trung gian truyền bệnh là muỗi vằn (Aedes aegypti), nó có thể đưa virus gây bệnh vào máu của người bằng cách đốt (chích). Virus Dengue có 4 chủng huyết thanh khác nhau là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Người bệnh nhiễm chủng virus nào thì có khả năng tạo nên miễn dịch suốt đời với chủng virus đó nhưng vẫn có nguy cơ mắc các chủng khác. Do vậy, người đã từng bị sốt xuất vẫn có nguy cơ mắc bệnh lại, do đó tuyệt đối không chủ quan.

Muỗi vằn Aedes aegypti chính là vật trung gian lây nhiễm sốt xuất huyết

Các con đường lây bệnh sốt xuất huyết
- Do bị muỗi vằn Aedes aegypti mang virus Dengue đốt
- Lây qua đường lấy máu hoặc dùng chung bơm kim tiêm
- Các đường lây truyền ít gặp: lây truyền tại bệnh viện: thông qua các chế phẩm máu, phơi nhiễm với tổn thương do kim tiêm, tổn thương ở niêm mạc. Người hiến tặng máu không có triệu chứng cũng có thể mang virus Dengue trong máu hay từ mẹ sang con: người mẹ mang virus dengue trong máu (mắc bệnh trong vòng 10 ngày trước sinh) có thể truyền virus cho con khi sinh. Sốt xuất huyết có thể biểu hiện ở trẻ sơ sinh lúc 4-11 ngày tuổi.

Triệu chứng bệnh sốt xuất huyết
1. Dấu hiệu sốt xuất huyết nhẹ
Cấp độ sốt xuất huyết nhẹ thường xuất hiện ở người có lần đầu tiên mắc bệnh vì chưa có miễn dịch với virus Dengue. Đây là mức độ có các triệu chứng điển hình và không gây biến chứng nguy hiểm. Bệnh thường khởi phát với triệu chứng sốt và kéo dài trong vòng 4-7 ngày tính từ khi bị truyền bệnh bởi muỗi. Ngoài ra, các triệu chứng khác cảnh báo bệnh như:
- Sốt cao, lên đến 40,5 độ C;
- Đau đầu nghiêm trọng;
- Đau phía sau mắt;
- Đau khớp và cơ;
- Buồn nôn và ói mửa;
- Phát ban: Các ban sốt xuất huyết có thể xuất hiện trên cơ thể 3-4 ngày sau khi bắt đầu sốt và dần thuyên giảm sau 1-2 ngày. Người bệnh có thể bị nổi ban lại một lần nữa vào ngày sau đó.
2. Biểu hiện sốt xuất huyết nặng
Ở mức độ này, các dấu hiệu sốt xuất huyết bao gồm tất cả các triệu chứng của dạng sốt xuất huyết nhẹ kèm theo các tổn thương ở mạch máu và mạch bạch huyết, chảy máu cam, chảy máu ở nướu hoặc dưới da, gây ra vết bầm tím. Bệnh ở cấp độ bệnh này có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí gây tử vong, cần điều trị khẩn cấp.
3. Hội chứng sốc sốt xuất huyết
Sốc sốt xuất huyết là mức độ nặng nhất của bệnh sốt xuất huyết, bao gồm tất cả các triệu chứng sốt xuất huyết nhẹ và nặng cộng với các triệu chứng chảy máu và hiện tượng huyết tương thoát khỏi mạch máu, chảy máu ồ ạt trong và ngoài cơ thể...Thể bệnh này thường xảy ra trong lần nhiễm bệnh sau, khi trẻ em và người lớn đã có miễn dịch chủ động (do đã từng mắc bệnh) hoặc thụ động (do mẹ truyền sang) đối với một loại kháng nguyên virus. Bệnh thường biểu hiện nặng đột ngột sau 2-5 ngày (giai đoạn hạ sốt). Sốc sốt xuất huyết thường phổ biến ở trẻ em, tỷ lệ nhỏ ở người lớn. Bệnh có thể chuyển nặng nhanh chóng, gây suy đa cơ quan và tử vong nếu không được điều trị kịp thời, đặc biệt là ở trẻ em và thanh thiếu niên.
“Những triệu chứng ban đầu của sốt xuất huyết Dengue khá tương đồng với với một số bệnh nhiễm siêu vi khác như cúm. Đặc biệt, khởi phát của sốt xuất huyết Dengue có khi giống với bệnh cảnh Covid-19 nên dễ bỏ sót. Trong bối cảnh hiện nay, tâm lý lo ngại đưa trẻ đi bệnh viện của nhiều phụ huynh dẫn đến nguy cơ trẻ bệnh sốt xuất huyết Dengue dễ trở nặng, gây nhiều biến chứng, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng” BS Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên Chi hội Truyền nhiễm TP.HCM cảnh báo.

Điều trị bệnh sốt xuất huyết
Hiện nay, sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, hầu hết bệnh sẽ tự khỏi trong vòng 2 tuần. Bác sĩ sẽ điều trị các triệu chứng để hạn chế triệu chứng nặng có thể xảy ra. Những trường hợp nhiễm bệnh nhẹ có thể tự khỏi sau một tuần. Những trường hợp nặng cần được điều trị chủ yếu để giảm triệu chứng và kiểm soát các nguy cơ diễn biến nặng của bệnh bằng cách hạ sốt, truyền dịch và chống sốc tích cực.
Việc điều trị sốt xuất huyết phải tuân theo phác đồ điều trị chuẩn. Khi xác định dương tính với sốt xuất huyết, người bệnh sẽ được kê đơn điều trị tại nhà hoặc nhập viện điều trị nội trú tùy thuộc vào tình trạng bệnh. Trong thời gian này, bác sĩ có thể kê thuốc để hạ sốt như Paracetamol, cần tránh các thuốc giảm đau có nguy cơ tăng biến chứng chảy máu như aspirin, ibuprofen và naproxen sodium.

Paracetamol

“Tự ý uống kháng sinh là sai lầm khá phổ biến khi điều trị sốt xuất huyết tại nhà. Nguyên nhân là bệnh sốt xuất huyết do virus Dengue gây ra, không phải vi khuẩn. Do đó, kháng sinh không có tác dụng điều trị bệnh này.” BS Trương Hữu Khanh khuyến cáo.

Phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết
Hiện nay, sốt xuất huyết vẫn chưa có vắc xin và thuốc điều trị đặc hiệu. Muỗi vằn (Aedes aegypti) chính là nguồn lây bệnh trung gian, cách tốt nhất để phòng bệnh sốt xuất huyết là tiêu diệt muỗi tận gốc và có thói quen sinh hoạt lành mạnh.
1. Biện pháp phòng và diệt bọ gậy, lăng quăng, muỗi:
Thay nước thường xuyên cho các lọ hoa, chậu cây cảnh có nước,…
- Thả cá vàng vào bể cá, hồ cá, hòn non bộ,… để tiêu diệt bọ gậy, lăng quăng.
- Che đậy lu nước, xô nước,…
- Xúc rửa các dụng cụ chứa nước hàng tuần.
- Lật úp các dụng cụ chứa nước khi không sử dụng.
- Thu gom phế liệu, rác thải thường xuyên.
- Phát quang bụi rậm, cây cối trong vườn.
- Phun thuốc diệt muỗi quanh nhà.
2. Thay đổi thói quen sinh hoạt:
- Ngủ màn kể cả ban ngày.
- Mặc quần áo dài tay, dài chân và nhạt màu khi ra ngoài.
- Thoa dầu tràm hoặc kem chống muỗi.
- Mùa mưa, nên hạn chế ra ngoài vào buổi chiều tối, đặc biệt không đến những nơi um tùm, ẩm thấp, nhiều cây cối,…
- Ba mẹ khi cho bé ra ngoài vui chơi cần theo dõi, giám sát bé thường xuyên, không để bị muỗi đốt.
- Đóng kín các cửa trong nhà.
- Người bị sốt xuất huyết cần ngủ màn thường xuyên để phòng tránh muỗi đốt và lây truyền cho những thành viên khác trong gia đình.

Nguồn: https://vnvc.vn/